برنامهریزی مشارکتی توسعه روستاها با تأکید بر بازارچههای مرزی (مطالعه موردی: شهرستان سردشت)

برنامه­ریزی توسعه روستایی، مؤلفه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، محیطی و مشارکتی را در بر می‌گیرد در این راستا مهم‌ترین رکن برای رسیدن به توسعه پایدار روستایی، مدیریت مشارکتی می‌باشد. مشارکت‌های روستایی در پیشبرد برنامه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی یکی از سیاست‌های محوری توسعه و نظام برنامه­ریزی روستایی است. بر این اساس، توجه به مشارکت به عنوان رهیافتی کارآمد، می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت نظام مدیریتی روستاها داشته باشد. هدف پژوهش حاضر تقویت عناصر مشارکت روستایی جهت پیوند و ارتباط با بازارچه­های مرزی و توسعه برنامه­ریزی مشارکتی است. این پژوهش با رویکرد توصیفی– تحلیلی و بر اساس محتوای کیفی استقرایی است. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 335 نفر به دست آمد و داده­های آن با نرم­افزار SPSS، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد شاخص­های توسعه در میان روستاهای مورد مطالعه به صورت متعادل توزیع نشده است. ساختار مدیریت روستایی و ضعف سرمایه­گذاری‌های دولتی از مهم‌ترین عوامل و محدودیت‌های مؤثر در برنامه­ریزی مشارکتی روستایی می‌باشد. بر اساس آزمون­های آماری ارائه شده تفاوت معناداری بین ارزیابی تأثیرات بازارچه‌ها از منظر کلیه ابعاد توسعه روستایی وجود دارد به طوری که ضریب معناداری در بعد زیست محیطی 029/0، در بعد اجتماعی – فرهنگی 004/0 و در بعد اقتصادی 011/0 می­باشد. بر اساس نتایج آزمون کروسکال والیس و T –Test مشاهده می­شود که روستاهای پیرامون در هر یک از ابعاد توسعه روستایی از نظر تأثیرپذیری از بازارچه‌های مرزی، دارای تفاوت‌های معنادار بودند. همچنین رابطه بین روستاها با بازارچه‌ها حالت یک طرفه دارد و روستائیان سهم چندانی از منافع آن ندارند.